Themawedstrijd 2025 Verborgen Verhalen

Beschrijving van het kunstwerk:102.000 levens gingen verloren tijdens de Holocaust in Nederland. Dit schilderij is ontstaan uit die waarheid. Het vertelt geen verhaal — het houdt een aanwezigheid vast. Een onzichtbaar oog kijkt toe — niet behorend tot één persoon, maar getuigend voor allen. Het vraagt ons te herdenken. Te voelen. Te stoppen met wegkijken.De handen onderaan drukken tegen de deur — dragend het gewicht van de verlorenen. De handen bovenaan reiken naar het licht — een gebaar van bevrijding, van genade. Een zwakke Menorah gloeit door het sleutelgat: het stille licht van geloof, van spiritueel verzet. Zelfs in stilte houdt de ziel stand.Van veraf wacht het schilderij. Van dichtbij spreekt het. Elke markering is een leven — niet weggevaagd, niet vergeten. Dit is zowel een herdenking als een waarschuwing. Want de stilte van het verleden spreekt nog steeds — nu.Dit werk staat als een reactie — een oproep om de 102.000 verlorenen in Nederland te herdenken, en een smeekbede om niet alleen te voelen voor wat was, maar voor wat nog steeds is. Als kunstenaar voelde ik de verantwoordelijkheid om de geschiedenis niet te illustreren, maar er mee geconfronteerd te worden — om in haar oog te kijken en niet weg te kijken.Dit is mijn persoonlijke daad van herdenken — een die eiste dat ik niet alleen de vraag creëerde, maar werkelijk het antwoord voelde.

Uit kleur geboren: De Min“Ik wist niet dat ik haar ging schilderen…”Soms begin ik zonder plan. Gewoon streken zetten, kleuren laten spreken.En toen, ergens tussen beweging en stilte, verscheen zij.Een vrouw uit het Volendammer verleden – De Min – die een kind voedt dat niet het hare is.Een eeuwenoud beeld, opnieuw geboren in een modern, abstract jasje.

Naar aanleiding van het thema moest ik denken aan iedere Volendammer die zijn eigen verhaal heeft. Dat ontstaat door wat we meemaken en te horen krijgen. Een stukje van mijn verhaal is dat wij als kind iedere zondag eerst naar de kerk moesten en dan langs ootje en bap gingen. Ootje zei altijd: “Nou weet je nog wat te vertellen? Zo niet, verzin dan maar een mooi verhaal.”Daarom een klein werkje van 2 oudere Volendammers die de kerk inlopen.

De stem van mijn vlakke land is een publicatie waarin het Nederlandse polderlandschap je meeneemt in haar innerlijke wereld. Ook zij is een individu en observeert, denkt en voelt. Ze vertelt haar verhaal van hoog in de lucht tot laag in het gras. Langzaam daalt haar horizon en ontvouwt zich op elke pagina een nieuwe laag van haar vlakte. Haar verlangens, om meer te zijn dan ze is, resulteren in een oneindige strijd met zichzelf. Wie is zij, als ze alleen maar kan zijn en niemand haar stem horen kan?Het resultaat van dit project is een horizontale publicatie waarin ik de stem van het polderlandschap op papier probeer te vangen. Omdat de polder niet met woorden spreekt, heb ik mezelf uitgedaagd om haar stem te vertalen in tekst en beeld.De natuur is puur en onvoorspelbaar en om dit te benadrukken zijn alle publicaties met de hand gemaakt. Elk exemplaar is uniek en heeft kleine imperfecties. Het zachte reliëf in de kaft benadrukt de uitgestrekte eindeloosheid die kenmerkend is voor het polderlandschap.

LIJSJE EN HET WAPEN VAN VOLENDAMVolendam voert al enkele jaren het wapen met daarin een donker veulen met een botje onder het voorbeen.Als verklaring voor het wapen is er de onderstaande sage.Het verhaal gaat dat er iedere namiddag een veulen bij het overwegend agrarische dorp uit de Zuiderzee gelopen kwam en een botje meenam.Er waren elke namiddag een paar meisjes die het botje van het veulen afpakten en hem daarvoor een mandje met gras gaven.Op een middag nam het veulen niet het mandje mee, maar een van de meisjes. Dit meisje heette Lijstje.Volgens het verhaal bleven de Volendammers zo lang vissen totdat ze het meisje weer gevonden hadden.Sindsdien is de Volendammer gemeenschap geen boerengemeenschap meer , maar een vissersgemeenschap.Het veulen in het wapen staat dan ook voor het agrarische karakter van het dorp, en het botje voor de visserij.

De herenigingDit verhaal ontstond eigenlijk juli jongstleden in mijn atelier. Ik was op zoek naar wat oude foto’s en stuitte vanzelfsprekend op veel materiaal dat het daglicht niet meer kon verdragen. “Sodemieter dat ook een keer in een vuilnisbak!” - iets wat ik mezelf al vele malen had beloofd. Ik begon links, rechts, boven en onder alles te verzamelen en in een vuilniszak te mieteren waar ik het predicaat ‘geen bestaansrecht’ aan had gegeven. In no time zat de zak al aardig vol en ik probeerde er met veel geweld nog iets in te proppen waardoor de zak lichtelijk begon te scheuren. Wat is dat dan eigenlijk voor een stuk belemmerend vuil dat daar mijn kostbare tijd probeert te gebruiken?Net voor ik het stuk karton of wat het ook was de genadeknak wilde geven om het passend te maken, zag ik dat het bestond uit twee verschillende stukken materiaal. Ik werd nieuwsgierig, trok het van elkaar en zie daar!Het bleek een werk te zijn dat ik jaren geleden had gemaakt voor de verjaardag van mijn lieve zus Marie. Was uit een foto voortgekomen waar zij met pa als verliefd stel met duidelijk heel veel plezier over de kermis kuierde. De herinnering vertelde mij dat zij het ergens had gehangen waar het los van z’n haakje was geschoten en naar beneden was gedonderd en mij had gevraagd of ik het even wilde repareren. Het was in een kast ‘komt nog wel’ terechtgekomen en met de jaren, door wat voor omstandigheden dan ook, uit mijn geheugen gewist.Gelukkig bleek het ongeschonden en met deze keer een wat meer passende lijst werd de herinnering een nagelnieuwe hereniging met onze lieve pa. Hij heeft mij ‘daarboven’ er vast van weerhouden om die genadeknak te geven. Hoe kan het ook anders, ik denk nog elke dag aan die ouwe. Dat soort herinneringen gaat nooit verloren.En wat zal mijn zus Marie blij verrast zijn ...

(ik herinner me) alleen het blauwe(ik herinner me) alleen het blauwe is een onderzoek naar herinneringen en de verhalen die we onszelf vertellen. Terugdenken aan een moment vanuit een bepaalde emotie of blik geeft vrijwel altijd een incompleet beeld. Er zijn altijd meerdere verhaallijnen die samenkomen om een moment te vormen.In deze publicatie, geprint met riso-inkt (een inkt die nooit helemaal opdroogt), is alleen de blauwe CMYK-kleurlaag gedrukt. De afbeeldingen zijn afkomstig uit het archief van mijn oom en tante en dat van mijzelf.Als je een herinnering samenvat met één gevoel, hoeveel verhalen laat je dan weg? Wat blijft er nog over? En is dat beeld nog herkenbaar, in hoeverre is het nog de waarheid?

Het zeeveulen van Volendam…Toen uit het water van de Zuiderzee plots een prachtig veulen kwam lopen. Lijsje, de dochter van boer Krelis was een nieuwsgierig kind en stapte op het veulen af. Het paard vlijde zich neer en liet zich aaien door het meisje. Als dank gaf het dier Lijsje een kanjer van een bot. Een prachtvis en een ware delicatesse…